M E N U

Strona główna

Aktualności

Historia

Nauka

Sport

Egzaminy

Absolwenci

Najlepsi uczniowie

Osiągnięcia i nagrody

Zajęcia pozalekcyjne

Koło Przyrodników

Koło Ikonograficzne

Zespół wokalny "ZNICZKA"

Biblioteka szkolna

Fundacja Edukacja dla Demokracji

AKTUALNOŚCI IKONOGRAFICZNE

KOŁO IKONOGRAFICZNE

---

    -->     Koło Ikonograficzne

Opiekunem Koła Ikonograficznego jest mgr Michał Juszczuk.

Inne zdjęcia:
prace 1
prace 2


Co początkujący ikonopisiec powinien wiedzieć o ikonie

Ikona z greckiego - eikon-obraz, wizerunek, portret na równi z Krzyżem, Ewangelią może być przedmiotem czci, pośredniczy pomiędzy człowiekiem wiary a tym co utajone i niedostępne ludzkim oczom, wznosi się do prototypu. W Biazancjum termin ten odnosił się do wyobrażenia Jezusa Chrystusa, Bogorodzicy, świętych, aniołów. W znaczeniu ogólnym oznacza święte obrzy pisane na deskach, freski, mozaiki, rzeźby. Wizerunek Zbawiciela odciśnięty na chuście z lnu, który przesłano do Edessy niuleczalnie choremu królowi Abgarowi stał się świadectwem Chrystusowego Wcielenia. Uważa się go za najstarszy i najwierniejszy portret Chrystusa, powstały w sposób cudowny i na gruncie teologicznej koncepcji ikony nazwano wizerunkiem "nie ręką ludzką uczynionym", ros. ("Spas Nierukotwornyj"). Ponieważ Chrystus stał się człowiekiem, może być przedstawiany a Jego ikona jest wyrazem naszej wiary we wcielenie. Modlimy się przed ikoną Chrystusa tak jak przed samym Chrystusem. Ikony przedstawiające Matkę Bożą mają według trdycji także cudowne pochodzenie, są dziełem ewangelisty Łukasza, lekarza i malarza, który 3-krotnie sportretował Marię za życia. Owe trzy "portrety" stanowią trzy podstawowe typy ikonograficzne ikon Maryjnych:

• Eleusa (rosyjskie - Umilenije czyli "Miłosierna", "Współczująca"- Matka Boska czule przytula boskiego Syna
  
• Hodegetria ("Przewodniczka, ta która wskazuje drogę")- Maria jedną rękę przytrzymuje Dzięciątko, drugą wskazuje je jako "drogę, prawdę życia"
  
• Oranta - Maria przedstawiona jest frontalnie, z rękami wzniesionymi ku nieba w geście błagania, prosi o miłosierdzie dla ludzi.
  

Wierni kościoła zachodniego i wschodniego widzą w Marii pośredniczkę w posłąniu zbawienia ludzkości. Najstarsze zachowane ikony wykonane w technice enkaustyki pochodzą z monasteru św. Katarzyny na górze Synaj. Malarzami ikon byli najczęściej anonimowi twórcy (ikon nie podpisywano nazwiskiem) - zakonnicy. Ich praca uważana była za święte posłannictwo. Pracownie w których powstawały ikony były jedynymi miejscami, gdzie malarze ikon mogli zapoznać się z wzorami i teologicznym uzasadnieniem przedstawień. Tradycja kościoła wshcodniego strzegąca spuścizny apostolskiej określa i przekazuje zasady, od których malarz ikon nie może odejść, ponieważ przedstawiać ma nie swoją osobistą wizje, prawdę, lecz prawdę Boga. Malarz ikon (ikonopisiec) musi być uległy wobec traducji i pisać ikony według kanonów, użycza swego talentu dla wypełnienia misji na rzecz wspólnoty chrześcijańskiej. Musi być wierny najdrobniejszemu szczegółowi wykonania. Kościół utrzymywał stały nadzór nad pracą ikonopiśców, pracownie znajdowały się przy monastyrach, a samodzielni malarze pozostawali pod opieką biskupów. Pomocne w pracy ikonopiśca były podręczniki (gr. hermeneia). Zawierają one poprawne wzoyr kompozycji określonych przedstawień oraz zawierały informacje o materiałach i technikach malarskich. Najbardziej znanym greckim podręcznikiem dla malarzy jest Hermeneia z góry Athos- prawdopodobnie napisana w 1468 r.przez Dionisosa z Furny (mnicha, lekarza i malarza ikon). Pierwsze polskie wydanie tego dzieła - "Dionizjusz z Furny Hermeneia, czyli objaśnienie sztuki malarskiej". Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2003 r. Rosyjskie podręczniki malarskie są podzielone na II grupy. Pierwszy rodzaj "Podlinnik licewoj" zawiera wzory sylwetek świętych, schematy konkretnych scen ikonograficznych. Drugi "Podlinnik tołkowoj" zawiera informacje techniczne, wyjaśnienia i komentarze. Najstarsze zachowane z nich pchodzą z XVI wieku. Ikona nie może być przedmiotem kultu dopóki nie zostanie poświęcona w Cerkwi przez kapłana, który trzykrotnie powtarza formułę "Ta ikona jest poświęcona łaską Duch Świętego i przez pokropienie tą wodą święconą, w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego".

Michał Juszczuk

Literatura:
Konrad Onasch, Annemarie Schnieper "Ikony -Fakty i Legendy" Arkady, Warszawa 2002r.
Stroganov Ikonenmalerhandbuch Slavisches Institut Munchen 1983r.
Sergiusz Bułgakov "Prawosławie" Formica Warszawa 1992r.
Leonid Uspienski "Teologia ikony" W Drodze Poznań 1991r.
Grigorij Krug " Myśli o ikonie" Białystok 1991r.
Dionisos z Furny "Hermeneia czyli objaśnienie sztuki malarskiej" Kraków 2003r.